Tập 73 SƠ CHÁNH TẮC CHUNG CHÁNH 20/5/2020

Trong rất nhiều kinh văn có nói, Bồ Tát lúc mới phát tâm liền thành Chánh đẳng Chánh giác. Nói cách khác, khi quý vị phát nguyện này và chuẩn bị học Phật, thì loại năng lượng này vô cùng mạnh mẽ. Nói theo cách hiện tại, chính là khi mới bắt đầu, lòng quyết tâm của quý vị là không thể ngăn cản. Nhưng khi quý vị làm sai điều gì đó, có thể quý vị sẽ nghĩ: “Không dễ như vậy. Có thể do suy nghĩ ban đầu của tôi có sai sót và tôi đã phát nguyện quá mức rồi. Bây giờ tôi có thể phát lại được không?” Đây chính là sự lười biếng của nhiều người. Nhiều người không có nguyện lực để tiến về phía trước, đó là lý do tại sao một số người tu tập ngày càng kém đi. Bởi vì quý vị chưa thể khống chế được những phiền não, những thất bại và tất cả những sai lầm trên nhân gian, cũng như quý vị chưa sử dụng tâm ban đầu của mình để vượt qua những tâm phiền não và khó khăn này. Có rất nhiều người ở thế gian khi làm việc, thì làm một nửa bỏ một nửa, nói một đằng làm một nẻo, dần dần đánh mất đi bổn tánh của bản thân.

Học Phật không chỉ là qua loa sơ sài, người học Phật là phải chuyên tâm đi sâu vào đó, người học Phật phải kiên nhẫn, bởi vì Phật có thể thông tất cả trí huệ, triệt vạn pháp nguyên {thấu suốt mọi nguồn pháp}, Bồ Tát có thể thông suốt tất cả trí tuệ. Nếu quý vị nghĩ không thông, vẫn còn đau khổ, vẫn còn phiền não, vẫn còn vướng mắc, là quý vị đã rời khỏi tất cả trí tuệ rồi. Bồ Tát có trí tuệ ở khắp mọi nơi, mọi phiền não trên thế gian đối với Bồ Tát mà nói, đều có trí tuệ để giải quyết nó. Nếu hôm nay quý vị không giải quyết được phiền não này thì phiền não của quý vị sẽ càng tăng lên, quý vị sẽ không thể “thông đạt nhất thiết trí, triệt vạn pháp nguyên”. Thế nào là “triệt vạn pháp nguyên”? Hoàn toàn hiểu rõ nguồn gốc của tất cả các pháp đều từ đâu đến. Học Phật phải dựa vào trí tuệ mới có thể hiểu rõ căn nguyên vạn pháp, chúng ta học Pháp, học Phật đều có căn nguyên. Làm sao quý vị lại học Phật? Mỗi người đều có căn nguyên. Một số người nói rằng họ học Phật vì cha hoặc mẹ họ sức khỏe kém, hoặc là bản thân đã từng bị tổn thương về mặt tình cảm v.v.. Khi đó, họ hạ quyết tâm: “Tôi muốn

thay đổi bản thân mình thật tốt, tôi không thể suy đồi nữa, không thể buông lơi nữa, không thể lãng phí cuộc đời nữa, tôi phải tìm một phương pháp giải thoát." Nếu quý vị nhớ “vạn pháp chi nguyên”{nguồn gốc của vạn pháp} này và tại sao quý vị học Phật, thì quý vị sẽ có được khởi đầu và kết thúc.

Người học phật không thể có bắt đầu mà không có kết thúc. Một người học càng về sau không thể quay về cội nguyên, thì không thể thông suốt. Học càng về sau phải hiểu được Bồ Tát bảo chúng ta làm cái gì, phải học được cái gì gọi là thông suốt. Thời điểm khó khăn nhất để học Phật thực ra là lúc mới bắt đầu, cảnh giới lúc bắt đầu nhất định là cảnh giới cao nhất, sau đó mới từ từ tụt dốc. Bởi vì khi quý vị bắt đầu phát đại nguyện, bản chất xấu xa của quý vị sẽ lộ diện, những phiền não, tâm thù hận của quý vị sẽ tự nhiên lộ ra, tiếp đó quý vị sẽ gặp khó khăn và bỏ cuộc. Cũng giống như hôn nhân của con người: người chưa lập gia đình rất muốn có gia đình và kết hôn, nhưng sau khi kết hôn, nghiệp chướng đến, phiền não không ngừng, và sự ích kỷ khiến hôn nhân tan vỡ. Trong Phật giáo có một câu nói gọi là “Sơ chính tắc chung tu”, chúng ta phải hiểu được sơ tâm {tâm ban đầu} học Phật vô cùng quan trọng, sơ tâm rất chính (tức là phát tâm của quý vị rất chính), tắc chung tu (cuối cùng quý vị sẽ tu thành Phật đạo), tức là phải dựa vào sự kiên trì. Ý nghĩa của câu “Sơ chính tắc chung tu" là: bởi vì tâm ban đầu của quý vị rất chính, thì cuối cùng quý vị nhất định sẽ tu thành. Như vậy tu thành dựa vào cái gì? Chính là dựa vào sự kiên trì của quý vị, với sự kiên trì quý vị có thể tiếp tục giữ vững tâm ban đầu của mình đến cùng, sẽ không lùi bước hay lười biếng.

Học Phật tu tâm, chúng ta làm người cần nói đến đạo đức, nói đến phẩm hạnh, đây chính là điều Phật pháp đề xướng: “chư ác mạc tác, chúng thiện phụng hành” {Không làm các việc ác, nên làm các điều lành}. Những người có phẩm đức tốt họ không làm các việc ác, những người có đạo đức tốt họ làm các điều lành. Vì vậy, một người học Phật tốt thì nhất định có nền tảng tốt. Một người học Phật không tốt thì nhất định có nền tảng kém và thiếu nền tảng thiện lương.

Trong cuộc sống hàng ngày, nếu người này luôn rất thiện lương, thì một ngày nào đó họ sẽ thông suốt, sẽ học Phật và sẽ nhập môn. Một người bình thường rất tinh ranh và sắc sảo thì làm sao có thể học tốt Phật pháp? Ngay cả lòng từ bi và thiện lương tối thiểu của họ cũng không đủ.

Phật giáo có rất nhiều pháp môn, có Thiên Thai Tông, Thiền Tông, Tịnh Độ Tông... Có Mật Tông, có Hiển Giáo, không phải tông phái nào, giáo phái nào cũng cần phải nghiên cứu, hiểu rõ và quen thuộc. Trên thực tế, nhiều người cái gì cũng biết một chút nhưng cuối cùng họ sẽ chẳng đạt được gì, cả đời không thành được chuyên gia, hơn nữa còn có khả năng đi rất nhiều con đường oan uổng. Cái gì cũng cảm thấy tốt, cái gì cũng muốn học, cuối cùng người khác đã học thành rồi, mà họ vẫn còn học. Mỗi người đều có duyên phận học Phật của họ, mỗi người đều có đạo lý thành Phật của họ, nếu đem hoàn cảnh và điều kiện của mỗi người toàn bộ dùng tâm niệm của chính mình để tiếp nhận, thì dần dần theo thời gian, quý vị vẫn còn học, còn người khác đã sớm thành Phật rồi.

Thật sự hiểu được Phật pháp, “Tu tuyệt tha nhật vọng tưởng”, nghĩa là nhất định phải đoạn tuyệt vọng tưởng của quá khứ. Chính là nói cho chúng ta biết, những ảo tưởng trước đây, những mê hoặc trước kia, những hiểu biết khác nhau về Phật pháp trong quá khứ, khiến cho chúng ta có rất nhiều nghĩ không thông, học được rất nhiều, và cuối cùng trong mê hoặc điên đảo, ngay cả bổn tánh và tu dưỡng cơ bản của con người cũng không thể sửa được. Nhiều người tu tập cả ngày, nhưng tu đến về sau, họ dần dần mất đi sự quan tâm và từ bi đối với người khác.

Phật pháp nói “Cần tu thanh tịnh Ba-la-mật”, nói cách khác, người tu tâm phải tinh tấn mà tu hành, thì trong tâm mới có thể thanh tịnh, đây chính là trí huệ sinh khởi. Người có trí huệ sẽ không bị mất đi Bồ-đề tâm – “Hằng bất vong thất Bồ-đề tâm”, người có Bồ-đề tâm chỉ muốn đi giúp đỡ người khác. Tu càng về sau, xuất hiện nhiều người có tâm muốn đi giúp đỡ người khác, tức là họ đang

trong quá trình chứng ngộ. “Diệt trừ chướng cấu vô dư”, chúng ta phải tiêu diệt nghiệp chướng và dơ bẩn trong nội tâm mình. Tu tâm thì có tu nội và tu ngoại đều đáng được chú ý, tuy nhiên nếu tu ngoại mà không tu nội thì không có cách nào tiêu trừ được nghiệp chướng và dơ bẩn trong tâm, sẽ không có cách nào đạt được thiện quả. “Tất cả diệu hạnh giai thành tựu”, phàm là hết thảy diệu pháp - tức là diệu pháp đi cứu độ người khác - đều sẽ sinh ra quả báo thiện lương. “Cần tu thanh tịnh Ba-la-mật, hằng bất vong thất Bồ-đề tâm, diệt trừ chướng cấu với hữu dư, hết thảy diệu hành giai thành tựu”. Điều này có nghĩa là để chúng ta biết cách tu hành tinh tấn, và chỉ tinh tấn để tu tâm thanh tịnh của chính mình, thì mới có thể đạt tới trí huệ viên mãn của tâm Bát-nhã. Làm sao con người có thể có được trí tuệ? Có được nhờ siêng năng tu hành. Nhìn chỗ này ngó chỗ kia, tâm tán, tâm loạn, cái gì cũng hiểu được một chút, nhưng rốt cuộc chẳng hiểu gì cả.

Dùng sự kiên trì, đừng quên tâm ban đầu, trong tâm ban đầu phát khởi có tâm Bồ-đề ở trong đó. Khi mọi người bắt đầu cầu xin Bồ Tát, “Con muốn tìm Phật pháp, con muốn cứu cha con”, “con muốn cứu mẹ con”, “Cứu em gái con”, “Cứu em trai con”, tất cả đều là khởi nguyên của Bồ-đề tâm. Chúng ta không thể quên tâm ban đầu, đó là bảo chúng ta đừng quên Bồ-đề tâm của mình. Khi tiêu trừ nghiệp chướng của chính mình, chúng ta không được chừa một chỗ nào, không được chừa một chỗ nào trong tâm mà bụi bẩn và chướng ngại tà ác có thể ẩn náu. Nhiều người nói: “Tôi nói chuyện rất thẳng thắn”, họ rất vui vẻ, nghe lời họ nói như một bát nước nhìn thấy tận đáy. Còn có một số người thích đem nghiệp chướng, phiền não của mình giấu sâu trong lòng, để rồi làm tổn thương chính mình, làm cho bản thân không thoải mái sẽ khiến họ không thể quên được và khiến họ xa rời Bồ-đề tâm. Vì vậy, “Hết thảy diệu hành giai thành tựu” chính là Bồ-đề tâm và Bồ-đề tâm chính là một trái tim phổ độ chúng sinh. Tu tâm tu càng về sau, nếu không có phát rộng Bồ-đề tâm, không có tâm niệm cứu độ chúng sinh, thì quý vị sẽ mất đi Bồ-đề tâm và quý vị chỉ là một hành giả tự tu

hành cho chính mình. Bởi vì chỉ có nghĩ đến việc cứu độ chúng sinh thì chúng ta mới có thể tìm kiếm chứng thực được nguồn gốc sinh diệt bổn nguyên của vũ trụ và mới có thể biết được không gian vũ trụ này rốt cuộc là duyên phận gì. Tu đến về sau sẽ biết được, chúng sinh đều là người thân, ngay cả cá phóng sinh cũng có thể từng là người thân của mình. Tất cả sinh linh dưới đao mà quý vị cứu, tất cả đều có thể là cội nguồn của quý vị, đều có quan hệ thân thích với quý vị, chỉ là quý vị không biết điều đó.

Hãy chăm sóc tốt lòng từ bi của chính mình. Quý vị có lòng từ bi không? Thấy người ta khổ rồi, quý vị có cảm thấy buồn không? Thấy người khác khóc rồi, quý vị có rơi lệ không? Con người thời nay nhìn thấy người khác khóc thì họ cười. Thấy người khác đau khổ, thì “đáng đời”. Nhìn thấy nhà người ta bị cháy, thì “tốt nhất là cháy hết đi” và vô cùng vui mừng. Đây là tâm của con người bây giờ - rời xa bi tâm - Tại sao Quán Thế Âm Bồ Tát đại từ đại bi, nhân thương ngã thống, vô duyên đại bi? Quán Thế Âm Bồ Tát không có duyên phận với chúng ta, nhưng lại có túc duyên, cho nên Quán Thế Âm Bồ Tát có thể sinh ra nghìn tay nghìn mắt và tâm bi mẫn cứu độ tất cả chúng sinh. Kỳ thật mỗi một mắt, mỗi một tay, chính là tâm từ bi của Quán Thế Âm Bồ Tát, chính là tác thành cho trái tim đại bi cứu độ chúng sinh này của chúng ta.

Người học Phật nên thường khởi tâm hổ thẹn và tâm sám hối, bởi vì tâm sám hối và tâm hổ thẹn có thể giúp quý vị sinh ra trí tuệ Bát Nhã. Người thường có thể rơi nước mắt là một người từ bi, họ còn khóc được, chứng tỏ họ còn có tâm từ bi. Quý vị đi xem rất nhiều tội phạm giết người, đem họ đi xử bắn, họ cũng không rơi nước mắt, cho dù gặp mặt mẫu thân lần cuối, họ cũng không rơi nước mắt, họ không có bi tâm. Mà chúng ta phải hiểu được, từ bi là cảnh giới của Bồ Tát, là tâm ban đầu của chúng ta. Trách nhiệm của chúng ta là bảo vệ bản tâm vốn có thể phát khởi tâm Bát Nhã mỗi ngày. Trì tụng Tâm Kinh mỗi ngày sẽ làm cho tâm của quý vị ngày càng trở nên bi mẫn hơn.

Một người luôn cảm thấy công việc của mình không làm tốt, luôn cảm thấy có lỗi với người khác, luôn cảm thấy đã từng tổn thương người khác trong quá khứ, nếu có loại tâm này, thì người này sẽ không lười biếng. Nếu cống cao ngã mạn, luôn cảm thấy người khác không bằng mình, sẽ không có quá nhiều tâm bi mẫn. Hãy luôn biết ơn và luôn sám hối, đó là báu vật. Bởi vì quý vị thường sinh khởi sám hối, người khác sẽ từ bi, cảm thông cho quý vị. Người hay làm điều ác và hay bắt nạt người khác, nhất định là một người cống cao ngã mạn. Trong Phật pháp nói, nếu có thể luôn giữ được tâm sám hối cùng tâm hổ thẹn, thì nhất định có thể tinh tấn tu hành, đạt được tinh tấn Ba-la-mật, đạo tâm của quý vị không quên Ba-la-mật, tức là trong quá trình tu tâm, sẽ không quên bổn nguyên của mình.

Tâm của một người thanh tịnh, chính là tư lương thông tới tâm đại Bồ-đề. Sư phụ muốn các vị trở nên càng ngày càng sạch sẽ, không nên lưu lại bất kì tạp niệm nào trong nội tâm của mình, thì mới có thể siêu thoát khỏi ngũ dục lục trần này. Thanh tịnh sẽ làm cho quý vị sinh khởi sơ phát tâm, sơ phát tâm chính là tâm Chánh đẳng Chánh giác. Nếu như một người có được tâm Chánh đẳng Chánh giác và có được sơ phát tâm, thì họ mới có thể hiểu được làm thế nào ở nhân gian tự độ độ tha, làm thế nào để cho mình siêu thoát khỏi cảnh giới phàm nhân và nhập vào cảnh giới Chánh đẳng Chánh giác của Bồ Tát .