Tập 83 THẬP NIỆM PHÁP (3) 6/6/2020

Cuối cùng nói với mọi người, niệm thứ mười là Niệm Tử. Ai cũng biết kết cục cuối cùng của cuộc sống là cái chết nên Niệm Tử được xếp cuối cùng nhưng Niệm Tử cũng là bước quan trọng cuối cùng. Dù quý vị niệm chín niệm trên có tốt đến đâu, nếu niệm cuối cùng niệm không tốt thì chín niệm trước đó cũng không hoàn hảo. Nếu niệm hết chín niệm đầu, thực ra niệm cuối đối với quý vị mà nói mới là niệm xuất ly quan trọng nhất. Niệm Tử, khi mọi người nghe thấy từ “Niệm Tử”, dường như nghĩ rằng đó không phải là một từ dễ nghe lắm. Chẳng ai thường nghĩ “Ôi, tôi sắp chết rồi”? Họ cho rằng điều đó không tốt, thật là xui xẻo. Thực ra, nên thường nghĩ về sự vô thường của cuộc sống. Chẳng phải đó là Niệm Tử sao? Hãy nhìn xem mình bao nhiêu tuổi và đã sống được bao nhiêu năm rồi? Vậy nên, mỗi khi nghĩ về điều đó đều nghĩ về niệm Tử, thường xuyên ngẫm lại, đời người thật đáng thương, chỉ mấy mươi năm ngắn ngủi, có gì để mà tranh, có gì để mà giành, có gì để mà đố kỵ? Tự nghĩ thật đáng thương, sớm muộn cũng sẽ thành đồ cổ. Một cây gỗ lâu năm sau khi được chạm khắc, cây chết đi vẫn có thể trở thành món đồ cổ. Con người sau khi chết đi, chết là chết rồi, không còn lại gì cả. Vì vậy chúng ta thường nghĩ rằng cuộc đời là vô thường và ngắn ngủi. Có người nói: “Bây giờ tôi còn trẻ, không tu tập cũng không sao. Khi về hưu, tôi sẽ rảnh rỗi không có việc gì làm, tôi nhất định sẽ cố gắng tụng kinh và tu Phật”. Khi đó vô thường sẽ không cho quý vị tu, vì thời gian rất ngắn ngủi. Liệu quý vị có sống được đến ngày nghỉ hưu không? Thế nên, các hiền nhân Trung Hoa xưa kia thường nói “Trên sườn núi Hoàng Thổ không có già trẻ”. Điều đó không có nghĩa là người trẻ nhất định còn sống, người già nhất định phải chết, rất nhiều người chết khi còn trẻ, quá nhiều rồi. Vậy nên thường nghĩ về sự vô thường của cuộc sống và sự quý giá của cuộc sống: “Nếu tôi không trân quý nó thì tôi đang lãng phí cuộc đời mình, và tôi càng ngày càng đến gần cái chết”. Vì vậy, hãy tu hành ngay bây giờ, lập tức tu, gác lại mọi ưu phiền, gác lại những việc vặt vãnh và lo âu ở thế gian, rồi làm

những điều có ý nghĩa nhất trong cuộc sống - cứu độ tất cả chúng sinh, tu tâm thành Phật, quảng kết thiện duyên và chúng thiện phụng hành. Xưa kia, có một đại sư Phật giáo đã viết một chữ “Tử” thật to trong thiền thất của mình. Ngài nói: Con người chúng ta không quý trọng là chết, chúng ta quý trọng rồi cũng sẽ chết, kết quả cuối cùng cũng là chết, vì vậy chết không có gì đáng sợ, sợ nhất là sau khi chết quý vị không biết mình sẽ đi về đâu nên phải học cách trân quý nó.

Đức Phật có lần đã nói với các Tỳ kheo: “Bởi vì chúng sinh tạo ra căn nguyên của mười điều ác, cho nên tương lai sẽ phải chịu sự cằn cỗi và suy tàn của môi trường bên ngoài”. Dịch lại lời của Đức Phật lúc bấy giờ là như thế này: Bởi vì chúng sinh có căn nguyên của mười điều ác, cho nên đời sống sẽ cằn cỗi và suy tàn (rất đáng thương, nghèo, suy tàn), huống chi là ác báo của chính cá nhân mình? Cho nên báo ứng như hình với bóng. Đây chính là mười niệm mà Sư phụ hôm nay giảng cho mọi người. Lần sau thầy sẽ tiếp tục kể cho mọi người nghe về mười điều ác, phải xuống địa ngục, không được đầu thai làm người. Hy vọng mọi người cố gắng học Phật tu tâm. Đời người là chú trọng tìm kiếm ý nghĩa thực sự của cuộc sống, tìm kiếm cảnh giới vô ngã và tìm ra bổn tánh chân như.

Tiếp theo, Sư phụ sẽ kể cho mọi người nghe một câu chuyện nhỏ. Câu chuyện này rất thú vị, mọi người hãy chú ý lắng nghe, có thể phân biệt nó trong lòng. Có hai anh em từng có ước mơ đi xa để tu Đạo, nhưng tiếc thay cha mẹ đã già, các em còn nhỏ, còn người anh cả ở nhà có vợ ốm đau, con yếu ớt nên không thể đi được.

Có một ngày, có một cao Tăng đi ngang qua nhà bọn họ, hai anh em vừa thấy Cao Tăng Đại Đức đến, bèn mời vào nhà, quỳ lạy trước mặt ông và nói “Con muốn bái Ngài làm thầy”, và kể lại những khó khăn trong nhà. Hai tay cao Tăng chắp trước ngực, khẽ nhắm hai mắt, sau đó tự lẩm bẩm: “Xả đắc xả đắc, không có xả, thì lấy đâu ra đắc? Hai người các ngươi ngộ tính đều không đủ, mười năm sau ta sẽ quay lại”. Sau đó lướt qua và bỏ đi.

Người anh đốn ngộ, và dứt khoát rời đi với cuốn kinh sách trên tay. Anh trai liền bỏ tất cả ở lại và dứt áo ra đi. Còn người em trai nhìn cha mẹ, rồi lại nhìn chị dâu bị bệnh và em gái nhỏ của mình (anh trai đi rồi, còn chị dâu bị bệnh này và đứa em gái nhỏ tuổi của cậu ấy), cuối cùng không thể bỏ được, cậu ta không nỡ.

Thời gian như thoi đưa, mười năm sau người anh quay về, miệng tụng kinh Phật, thao thao bất tuyệt, tiên phong đạo cốt, lược kiến bất ban (dựa vào chuyện nhỏ suy ra chuyện to). Nhìn lại người em, dáng người lom khom, khuôn mặt già nua, đờ đẫn, phản ứng chậm chạp. Vị cao Tăng xưa kia đến như đã hẹn (mười năm rồi, cao Tăng vẫn giữ nguyên lời, ông ta lại quay trở lại), hỏi hai người: “Đã mười năm trôi qua, các ngươi thu nhận được gì?”

Người anh nói: “Thưa Sư phụ, trong vòng mười năm, con đã du hành khắp núi sông, viếng thăm chùa chiền và Đạo giáo, thuộc lòng hàng ngàn quyển kinh, và cảm ngộ được vô số điều”.

Người em nói: “Thưa Sư phụ, trong vòng mười năm con đã tiễn đưa bố mẹ con, sức khỏe chị dâu đã hồi phục, em gái con đã thành gia lập nghiệp. Nhưng vì lao lực nên con không có thời gian đọc tụng kinh điển, con sợ không có duyên được với đại sư”.

Cao Tăng mỉm cười nhẹ, đột nhiên quyết định nhận người em làm đệ tử. Lúc này, anh trai cảm thấy kỳ lạ: “Tại sao không thu nhận con? Em trai ở nhà, tại sao lại thu nhận nó?” Sau đó liền hỏi nguyên do: “Thưa Sư phụ, tại sao lại như vậy?”

Cao Tăng nói: “Phật ở trong tâm, không ở trong danh sơn đại xuyên. Trong lòng có thiện, hơn đọc chân kinh ngàn quyển. Cha mẹ còn không yêu thương, nói gì đến phổ độ chúng sinh? Bỏ gốc lấy ngọn, thì cuối cùng cũng không có duyên với Phật.

Câu chuyện này cho chúng ta biết rằng con người phải chân tu. Con người không chỉ đơn thuần là học Phật mà còn cần áp dụng những điều sau khi học. Bổn tánh con người là thiện lương, nếu chúng ta xa rời bổn tánh của mình thì chúng ta đặt Phật ở bộ phận nào trên thân mình? Cho nên người thật sự có thể học Phật phải có căn cơ tốt. Cũng giống như người học Phật tu tâm nhập định, sau khi nhập định, trong tâm có nhớ nhung hay không? Nhiều người nói: “Tôi đã nhập định và đầu óc đã trống rỗng rồi”. Sai rồi, quý vị vẫn có chứ ! Tại sao? Mặc dù đã nhập định rồi, cảm thấy mình không còn tưởng niệm, không có ý niệm, trên thực tế quý vị không có ý niệm cũng là một tưởng niệm nên gọi là “tư duy định hậu”. Sau khi không còn chỗ cho trí tưởng tượng, vẫn còn một chút suy nghĩ cuối cùng sau khi định. Trong cách hiểu về nhân tính và Phật tính từ kinh điển Phật giáo có “tư duy định tiền” (suy nghĩ trước khi nhập định). Bởi vì trước khi quý vị nhập định thì đã có suy nghĩ rồi, nên dù cho sau khi nhập định đã loại bỏ được những suy nghĩ lúc khi nhập định, thì việc nhập định của quý vị cũng là một loại suy nghĩ

Thế giới Phật giáo dạy chúng ta rằng nhìn thấu và suy nghĩ, nhìn thấu mà nghĩ, nhìn trúng mà nghĩ, chính là trí tuệ. Nói cách khác, nhìn thấu và buông bỏ ngày hôm nay cũng là một loại tưởng niệm. Đối với việc của ngày hôm nay, hãy nói “Tôi đang suy nghĩ về nó, tôi chưa hoàn toàn buông bỏ, và tôi đang tu tâm” - quý vị cũng đang nghĩ về nó, cho nên sự khác biệt về bản chất chính là trí tuệ. Bởi vì tư duy là dựa theo trí tuệ phát ra âm thanh, nên quý vị có bao nhiêu trí tuệ sẽ dẫn đến mức độ mà suy nghĩ của quý vị có thể đạt tới. Lấy một ví dụ đơn giản, quý vị là người suốt ngày làm những điều tốt cho người khác và giúp người khác làm điều gì đó. Cảnh giới của mọi người đều thấp hơn quý vị: “Cảm ơn bạn, bạn đã làm rất tốt và luôn làm điều tốt cho mọi người”. Và tự bản thân quý vị nghĩ: “Tôi đã làm gì đâu? Đây vốn là điều nên làm. Tôi đã làm từ nhỏ, bố mẹ tôi cũng không nói tôi tốt, bố mẹ tôi cảm thấy tôi nên giúp đỡ người khác làm rất nhiều việc tốt”. Đây là sự khác biệt trong cảnh giới. Tùy ý hết thảy

không ngại, nói cách khác, một chuyện tốt đã ăn sâu trong tâm quý vị, hết thảy không có chướng ngại. Và nếu quý vị muốn làm một điều tốt thì “Tôi muốn làm”, bản thân điều này đã là có sự tưởng niệm, và sẽ tạo ra một rào cản trong tâm quý vị. Vậy nên mang theo tâm để tu tâm, rất khó tu thành chân tâm. Vô tâm để tu tâm, mới có thể tu ra chân tâm.

Một khi quý vị nhìn thấu nó và thấy nó trống rỗng, quý vị sẽ bước vào cảnh giới “như thực tướng”. Có nghĩa là quý vị đã nhìn thấu nó, quý vị đã nhìn nó trống rỗng, thực sự không còn cảm giác gì nữa và quý vị đã bước vào cảnh giới của “Tướng chân thực Như Lai”. Nếu quý vị nắm lấy tính chân thực của giới chân thật, kiên trì quan niệm nhìn rỗng không, nhìn thấu, buông bỏ, sau đó gặp phải tất cả vấn đề của nhân gian, thì quý vị nhất định sẽ có được quan niệm này làm điểm chống đỡ, sẽ không sợ hãi bất cứ chướng ngại nào của nhân gian và quý vị sẽ đạt được đại tự tại. Vì thế có câu nói “Tất cả cảnh giới vô ngại là trí tuệ, vô vi và chuyển hóa của Phật giáo Đại thừa”. Cuối cùng, Sư Phụ muốn nói với mọi người rằng trí tuệ của Phật giáo Đại thừa mang đến cho quý vị vô ngại. Sự vô vi của Phật giáo Đại thừa mang đến cho quý vị sự khai giải và giải thoái. Sự chuyển hóa của Phật giáo Đại thừa mang đến cho quý vị lý ngộ và giác ngộ.

Hy vọng mọi người sẽ học Phật và tu sửa tâm mình thật tốt. Bài giảng hôm nay về《Bạch Thoại Phật Pháp》với đại chúng xin tạm dừng tại đây. Chúng ta hẹn gặp lại vào lần sau.