Tập 58. SỰ KHÁC BIỆT GIỮA KIẾN ĐẠO VÀ TU ĐẠO 2/5/2020

Nhiều người khi hận ai đó luôn khắc ghi trong tâm trí, người như vậy không phải gọi là nhiễm sao? Bởi vì quý vị bị nhiễm những khuyết điểm mà người khác đã từng làm tổn thương quý vị. Khi bị người khác làm tổn thương, đó là một vết mực, quý vị đã khắc ghi trong tim, thì có phải trái tim này của quý vị đã bị nhiễm tạp rồi không? Người khác đã từng làm hại quý vị, quý vị luôn ghi nhớ, vậy là quý vị đã bám chấp vào những việc mà người khác làm tổn thương quý vị, tâm trí của quý vị không thể giữ được trong sạch, nên không thể tự do. Bởi vì quý vị sẽ luôn đau khổ, luôn nhớ đến những người và những nơi đã làm tổn thương đến mình. Thế nên có người học Phật học càng về sau, chỉ cần nhắc đến việc họ đã từng làm tổn thương người khác hoặc người khác làm tổn thương họ, thì họ đột nhiên bị suy sụp tinh thần và sẽ trở nên cô độc, đó là bởi vì trong bát thức điền (thức thứ tám) của họ không từ bỏ được sự nhiễm tạp và bám chấp trước đó.

Làm thế nào để cho tâm của mình Vô trệ Vô ngại? Bất kể có sự thay đổi gì xảy ra bên ngoài, quý vị đều phải hiểu được rằng nhân sinh vốn dĩ chính là thiên biến vạn hóa. Đạo giải thoát ở chỗ tâm phải có định lực, phải định lại được. Cho dù người khác ở trước mặt quý vị nói ai tốt ai xấu đi chăng nữa, thì bản thân quý vị phải có lương tâm, bản tính để kiểm chứng nó, để thử nghiệm nó, để biết rốt cuộc chuyện này có đúng hay không. Bởi vì quý vị biết thế giới này là vô thường, cho nên không tồn tại Đúng, vậy đương nhiên cũng không có Sai, thế nên không có Đúng thì mới không có Sai. Tâm đừng bao giờ thay đổi theo niềm vui của thế gian, lúc thì vui vẻ, lúc thì hạnh phúc, lúc thì khó chịu. Nói đến cùng, giải thoát chính là tâm của quý vị cần phải bất động, tâm bất động chính là “như như bất động” mà giới Phật Pháp đề cập đến. Bây giờ rất nhiều người khi gặp phải chuyện gì, họ ở nhà, như như bất động, có phải là họ đã tránh được rất nhiều chuyện không hay xảy ra không? Hôm nay ở trong cơ quan có chuyện xảy ra, cảm thấy rất buồn, quý vị xin nghỉ phép ở nhà như như bất động, cho dù trong cơ quan sắp xảy ra chuyện gì, nhưng trong cuộc họp hôm nay, tôi không nói gì cả, vẫn làm việc như cũ, không nói qua nói lại chuyện này chuyện kia, đến cuối cùng đổi lại vẫn là như như bất động, chính là giải thoát phiền não, chính là hóa giải và giải thoát. Nếu tâm theo thế sự mà chuyển, khi thế giới này xảy ra chuyện này, lập tức lo lắng; khi thế giới này xảy ra chuyện kia, tức thì khổ sở, thương tâm, vậy thì tâm trạng của quý vị sẽ theo bất cứ mọi chuyện trên thế giới mà phát sinh biến hóa; Khi tâm trạng phát sinh biến hóa thì tâm thái

liền phát sinh biến hóa. Khi tâm thái phát sinh biến hóa, thì nội tâm chân chính sẽ sinh ra phiền não, ưu sầu vô minh và trí tuệ thấp kém.

Hết thảy trên thế gian chẳng qua là công danh lợi tựu, công danh tăng giảm, tài phú nhiều ít, tại sao quý vị lại muốn tiến vào trong đó? Giống như rất nhiều người vốn dĩ không thể mua cổ phiếu, bởi vì họ không thể chịu đựng được mức giá cổ phiếu tăng giảm. Khi giá cổ phiếu tăng lên, vui mừng đến mức bất tỉnh, khi giá cổ phiếu giảm xuống, đau buồn đến mức bất tỉnh thêm lần nữa, nên kết quả vẫn là bất tỉnh. Bất kể làm chuyện gì, tâm của quý vị - cái tâm hỉ nộ ái lạc - không nên theo biến hóa của thế giới bên ngoài mà thay đổi, thì hạnh phúc của quý vị liền theo đó mà tăng lên. Nếu như mỗi ngày theo tất cả mọi chuyện trên thế giới mà biến hóa, dần dần quý vị sẽ cảm thấy thế giới này không hạnh phúc, dần dần sẽ cảm thấy không mấy hài lòng, hạnh phúc của quý vị sẽ theo đó mà giảm xuống. Người học Phật thường phải hiểu được một câu nói: “Hạnh phúc chỉ ở trong một niệm”. Nếu hôm nay suy nghĩ của quý vị là “Tôi rất hạnh phúc”, thì quý vị đang hạnh phúc. Nếu hôm nay quý vị cảm thấy “Tôi rất đau khổ” và tâm trí của quý vị đang đau khổ, thì quý vị đang sống trong đau khổ. Điều quan trọng là tâm của quý vị bất động. Cho nên chúng ta thường nói “bất dĩ vật hỉ, bất dĩ kỷ bi”, chính là cái đạo lý này, chúng ta không nên đi theo biến hóa của ngoại cảnh, trên thế giới mỗi ngày đều là vô thường, đang biến hóa, biến động là chuyện bình thường, tâm của chúng ta không biến động là thường hằng. Sự đổi thay của công danh lợi lộc không nên khiến cho tâm tình người học Phật chúng ta dao động quá lớn, có thì có, không có thì không có, có thì là của quý vị, không có thì không phải của quý vị, với tâm thái này, tuyệt đối sẽ không ảnh hưởng đến hạnh phúc của quý vị. Người học Phật vì sao hạnh phúc? Bởi vì chúng ta có được trí tuệ của Bồ Tát, chúng ta có thể giữ được bản thân mình như như bất động.

Học Phật tu tâm, trên con đường thành Phật có năm bước, chúng ta sẽ trải qua năm giai đoạn: Tư lương đạo, Gia hành đạo, Kiến đạo, Tu đạo và Vô học đạo. Tư lương đạo cùng Gia hành đạo vẫn là thuộc về cảnh giới của phàm phu, nếu như sau khi tiến vào Gia hành đạo, người tu hành liền có đủ Bồ Đề tâm thế tục. Ở đây sư phụ sẽ nói với mọi người về “Bồ Đề tâm thế tục”, chính là ở nhân gian sẽ có được Bồ Đề tâm. Có rất nhiều người học Phật nhìn thấy một chút Không tánh: “Học Phật rồi, nghĩ thông suốt rồi, không còn nữa, không sao cả”, nhìn thấy một chút Tánh không rồi đúng không? “Tôi hiện tại buông xuống rồi, tôi sẽ không cố chấp, không còn quan trọng nữa. Tôi không kiện tụng với người ta nữa, hiện tại tôi rất hạnh phúc”, đã nhìn thấy được một chút Tánh không, nhưng

cảnh giới vẫn chưa đạt đến giai đoạn này; Nếu chưa đạt tới giai đoạn này, thì chính là giả Không - tức là dường như nghĩ thông suốt rồi. Tại sao có một số người hôm nay đã nghĩ thông suốt, ngày mai lại nghĩ không thông? Cái này gọi là “giả Không”. Phật Pháp chân chính nếu đã nghĩ thông suốt, thì đó vẫn luôn là nghĩ thông suốt. Giả Không thì quý vị sẽ không thể Kiến đạo (Kiến đạo là dùng con mắt trí tuệ chân chánh, kiến giải ngay thật mà nhận ra tính chất khổ, bất tịnh của cuộc đời, và sự an lạc, giải thoát trong đời sống đạo hạnh).

Thực sự Kiến đạo đó là, lấy một ví dụ đơn giản, người học Phật nhìn thấy Phật Pháp rồi đúng không? “Phật Pháp có thể làm cho chúng ta giải thoát, Phật Pháp có thể làm cho chúng ta tiêu tai giải nạn, có thể làm cho chúng ta theo Quán Thế Âm Bồ Tát nổ lực tu tâm, Phật Pháp thật tốt biết bao!”. Kiến đạo rồi đúng không? Đã nhìn thấy Phật Pháp. Nhưng quý vị có Tu đạo chưa? Kế tiếp chính là Tu đạo. Quý vị nhìn thấy rồi, nhưng quý vị chưa tu, cho nên Kiến đạo và Tu đạo là hai cảnh giới khác nhau. Cũng giống như rất nhiều người, khi quý vị hỏi họ “Bạn có tin Phật không?”, “Tôi tin”, “Vậy bạn có niệm kinh, có thờ Phật không?”, “Tôi không thờ Phật, không niệm kinh, nhưng tôi tin Phật”, đây chính là sự khác biệt giữa Kiến đạo và Tu đạo. Thực sự Kiến đạo, đó là biết điều này tốt, thì quý vị phải làm nó. Cảnh giới Tu đạo dùng ngôn ngữ hiện đại mà nói, chính là trong kinh Phật gọi là “vị” (vị của từ vị trí), ví dụ như “Có vị trí này hay không? Có cái ghế này hay không?)”. Kiến đạo là quý vị phải lý giải Phật Pháp, sau đó quý vị lý giải mục đích của Phật Pháp chính là phải Tu đạo, nhưng tu và không tu, lý giải rồi mà vẫn chưa tu, là tầng thứ khác nhau, là hai vị trí khác nhau, chính là “phẩm vị” mà chúng ta gọi (thượng đẳng thượng phẩm, thượng đẳng trung phẩm, thượng đẳng hạ phẩm). Giống như lúc chúng ta ở trường học, người bạn học này biết tốt xấu, nhưng người bạn này không làm việc tốt, cũng không làm việc xấu. Nếu người bạn học này biết tốt xấu rồi, khi có chuyện xấu xảy ra, bạn ấy liền đứng lên chống lại những điều xấu đó, chuyện tốt bạn ấy cũng lao vào làm. Điều này có nghĩa là một bên là Kiến đạo và một bên là đang Tu đạo.

Sư phụ đã giảng cho mọi người hiểu về Kiến đạo, Tu đạo, tiếp theo gọi là “Chứng đạo”, nghĩa là chứng minh đạo này là đúng. Chứng đạo, là quý vị phải Kiến đạo và Tu đạo đã viên mãn rồi, thì quý vị mới có thể chứng được đạo. Điều đó có nghĩa là gì? “Hôm nay tôi đã tin vào Bồ Tát, sau đó tôi lại thật thật tại tại tu hành, khi tôi tu hành, tôi đã đạt được sự viên mãn, tôi đã chứng được Không tánh, tôi đã chứng được Phật đạo và tôi đã chứng ngộ rồi”, bởi vì sự tu tập của quý vị, cho nên mới có thể Chứng đạo; Bởi vì sự tu tâm của quý vị, nên

quý vị mới có thể hiểu được chân đế của Phật Pháp: “À! Thì ra là như vậy”, đây chính là Chứng đạo. Cho nên chúng ta học Phật tu tâm chính là phải từng bước từng bước một chậm rãi mà đi.

Sư phụ nói cho mọi người biết, Kiến đạo thực ra không khó, quý vị nhìn người khác đang khấu đầu quỳ lạy, niệm kinh, có người nói “rất tốt, học Phật rất tốt”, quý vị đã Kiến đạo rồi đúng không? Khi Kiến đạo, có người bảo: “Bạn tu tâm đi, bạn tu đạo đi”. “ôi, phải dậy sớm... tôi phải đi làm, còn có rất nhiều việc phải làm”, và cảm thấy Tu đạo rất khó. Đến khi dần dần biết đọc kinh rồi, Tu đạo rồi, thì Tu đạo ở đây sẽ không khó nữa. Làm sao có thể Thành đạo sau khi tu hành một thời gian dài đây? Thành đạo lại ở khó rồi, “Làm sao tôi có thể thành công làm Bồ Tát, tôi tu cả buổi sao vẫn như cũ, thói hư tật xấu càng tu càng nhiều”, bởi vì những thói hư tật xấu này đều là từ quá khứ của quý vị, bởi vì những vấn đề này đều là của quý vị đã mang theo nó từ vô thỉ kiếp, dần dần quý vị sẽ bắt đầu nhận ra tại sao thành đạo lại khó đến thế. Vậy thì trải qua cả đời nỗ lực và tu sửa không ngừng, tu càng về sau, thì thành đạo đến cuối cùng cũng không khó. Bởi vì hôm nay quý vị có thể làm như một vị Bồ Tát, thì quý vị đã thành đạo rồi, đúng không? Cũng không khó đúng không? “Hôm nay ta làm Bồ Tát một ngày, làm Bồ Tát một tháng, ta làm Bồ Tát một năm”. Cuối cùng Hành đạo khó, tại sao? Bởi vì quý vị không kiên trì đến cùng, “hành” là kiên trì thực hành. Hôm nay quý vị có thể làm Bồ Tát một ngày, nhưng vài ngày sau quý vị lại trở về với cảnh giới phàm trần, cho nên khó hành được đạo.

Nếu như nhập thế mà có tâm đại từ bi, tức là người học Phật nếu ở thế gian với lòng đại từ đại bi của Quán Thế Âm Bồ Tát mà hành đạo — hành Bồ Tát đạo. Có một số người cảm thấy rất hạnh phúc, nhưng hầu hết sẽ cảm thấy đau khổ hơn. Bởi vì trước hết quý vị không thể làm cho người khác hiểu mình, nếu quý vị làm điều tốt thì người khác sẽ nói về quý vị. Lấy một ví dụ đơn giản, một số người đến chùa, khi quỳ lau sàn nhà, có người nhìn thấy và nói: “Ôi, như thế thì bạn sẽ thành Phật rồi?”. Hôm nay quý vị làm rất nhiều công đức người ta lại nói: “Ôi, bạn làm việc chăm chỉ, bạn như vầy là có thể trở thành Bồ Tát được rồi”. Đôi khi giúp đỡ người khác, người khác không hiểu quý vị, hãy nói xem quý vị có khó chịu không? Rất nhiều người quý vị muốn tốt cho họ, nhưng họ chỉ đơn giản là không nghe lời quý vị, thì quý vị nói xem Hành đạo này có khó không? Cho nên, nếu Bồ Tát muốn có thể hành được đạo, thì phải hy sinh bản thân, hy sinh tiểu ngã, đôi khi vì cứu người khác, sẵn sàng hy sinh lợi ích của bản thân. Hy sinh lợi ích của bản thân bao gồm cả thời gian và tiền bạc, đôi khi thậm chí phải giúp người khác gánh nghiệp, đôi khi còn bị người đời không

hiểu, họ còn muốn báng bổ quý vị, còn muốn mắng quý vị, còn muốn mỉa mai quý vị, tất cả mọi thứ, quý vị phải chuẩn bị sẵn sàng để hy sinh tất cả, như vậy mới gọi là “Hành đạo”, cho nên Hành đạo là khó nhất.

Sư phụ vừa mới giảng về năm bước tu tâm, Sư phụ bây giờ lại kéo mọi người quay trở lại để tiếp tục giảng giải. Điều đầu tiên được gọi là “Tư lương đạo”, nội dung ý nghĩa của câu này cũng giống như nghĩa đen của nó vậy. Tư này nghĩa là chi phí, là nguồn vốn. Ví dụ, làm kinh doanh có cần vốn không? Học Phật cũng cần phải đầu tư vô nó đúng không? Lương là nói đến mỗi người học Phật đều phải ăn, phải có lương thực đúng không? Muốn ăn cơm phải có lương thực, làm kinh doanh nhỏ phải có vốn, ăn một bữa ăn phải có lương thực, gọi là “Tư lương". Nếu như muốn từ một người bình thường siêu phàm nhập thánh, làm một vị thánh, làm một vị Bồ Tát, bước đầu tiên là phải tu tập Tư lương đạo, chính là Tư lương vị — vị này chính là vị trí. Thí dụ, một người bình thường, xuất gia cũng được hay ở nhà tu hành cũng được, biết Phật Pháp “thật tốt, tôi có thể ngộ đạo thành Phật”, thì trước tiên người đó phải xem mình có đủ vốn để đạt được ngộ đạo hay không, nếu muốn tu thành Phật hoặc tu thành chánh quả. Người muốn thành Phật, thì phải hiểu Phật, vậy họ có cần vốn không? Có, có hai loại vốn tư lương (Nhị Chủng Tư Lương), một loại gọi là “Tư lương công đức”, loại còn lại gọi là “Tư lương trí tuệ”. Nói cách khác, khi quý vị muốn được thành Phật, thành Bồ Tát hay thành thánh nhân, thì quý vị hãy xem mình có phúc khí hay không, có đạo đức hay không. Người nói dối có được cho là người có đạo đức không? Những người lừa dối người khác có được cho là người có đạo đức không? Loại người không có đạo đức như vậy, theo thời gian họ có được phúc khí không? Vì vậy, trước tiên quý vị cần phải biết bản thân mình có Tư lương phúc đức hay không! Nếu quý vị có phúc khí, có đạo đức, thì đây là bước đầu tiên để có đủ tư cách thành Phật. Bước thứ hai, là đôi khi phúc đức của quý vị không đủ, nếu có chút đạo đức hoặc có chút phúc khí, thì đầu thai vào một gia đình tương đối tốt, trong nhà có nguồn tài chính nhất định, về mọi mặt đều tốt hơn người khác, ít nhất còn có thể phóng sinh, như vậy tất cả những thứ này đều là phúc đức của quý vị; phúc đức có thể vun bồi, quý vị không ngừng làm những việc có đạo đức, thì đức hạnh của quý vị sẽ ngày càng nhiều, quý vị không ngừng giúp đỡ người khác, thì phúc khí của quý vị sẽ ngày càng nhiều, nó có thể được nuôi dưỡng. Tư lương, quy luật phúc báo chính là được gây dựng từ đó.

Trong văn hóa truyền thống Trung Hoa, Nho gia, Đạo gia, Phật gia đều nói chúng ta là người tốt thì phải có đạo đức. Làm người thật sự rất khó, khó vô

cùng, làm người bây giờ có bao nhiêu người làm được người tốt? Gặp phải lợi ích của riêng mình, liền làm tổn hại đến lợi ích của người khác, liệu họ làm người có thể làm tốt được hay không? Hãy tu tâm học Phật, theo kinh Phật nếu công đức không đủ, con người dù có tu hành bao nhiêu cũng vô ích. Một số người tu cả đời, khi gặp được lợi ích của bản thân thì lập tức trở nên vô đạo đức; Có người tu cả đời, khoác lác ba hoa đủ thứ chuyện trên trời dưới đất, cuối cùng đến khi đụng phải phước lành của mình thì, “Tôi không muốn ra ngoài, tôi không muốn tốn thời gian, tôi không muốn tài bố thí, pháp bố thí, vô úy bố thí”, người như vậy cả đời sẽ không biết nghĩ vì người khác, họ không có phúc đức, họ tu tâm không tốt. Sư phụ nói cho mọi người biết, học Phật đó là chân thật, bất kể làm việc gì, đừng nghĩ đến có thể nhận về được bao nhiêu, trước hết phải cân nhắc: “Tôi đã hy sinh cho người khác được bao nhiêu”, đây gọi là “Đạo đức”, loại người này sẽ có phúc khí. Quý vị càng giúp đỡ người khác nhiều thì trí tuệ của quý vị sẽ dồi dào ngay lập tức. Nguyên lý của quy luật này chính là: quý vị có thể tăng khả năng nhận thức của mình từ những sự việc của người khác. Khi quý vị giúp đỡ người khác một việc gì đó, có phải nó tăng cường khả năng nhận thức của quý vị không? Quý vị cũng sẽ biết được sự việc này là tốt hay xấu. Quý vị giúp đỡ người khác thoát khỏi phiền não, từ việc giúp đỡ người khác như vậy, từ sự kiên trì của người khác và sự kiên trì của chính mình, quý vị đã học được bao nhiêu kiên nhẫn và kiên trì cho bản thân. Làm một việc tốt cho người khác sẽ mang lại cho quý vị thêm một phần báo ứng tốt và trí tuệ hơn. Cho nên chúng ta học Phật, hành Bồ Tát đạo, chính là phải có tinh thần đại vô úy của Phật tổ, phải biết hy sinh loại tiểu ngã này, giúp đỡ người khác nhiều hơn, phải giúp người khác có được thiện duyên, quý vị giúp người khác, kết thiện duyên với người khác, thì phước báo của quý vị sẽ đủ đầy; quý vị làm điều tốt, thì sẽ thành đạo, thành Phật. Nền tảng rất quan trọng, đó gọi là “Tư lương đạo”.

Rất nhiều người nghe Phật Pháp, khi nghe người khác giảng thuật ngữ chuyên môn, thì lập tức nghe không lọt, vì nghe không hiểu, Sư phụ chính là đang dùng Phật Pháp bằng bạch thoại để giảng giải với mọi người những điều này. Tư lương đạo là đạo đức của chính mình. Học Phật phải có nền tảng, một người nói dối, một người hai lưỡi, một người ngay cả phẩm chất cũng không có, thì làm sao có thể trở thành Bồ Tát? Làm sao có thể đi tới con đường để thành Phật được đây? Điều này cần nguồn vốn của quý vị, bởi vì đây là lương thực của phúc đức. Thứ hai được gọi là “Tư lương trí tuệ”. Có phúc và trí chính là hai thứ Tư lương, bất kì người học Phật nào, cho dù có phúc khí nghe được Phật Pháp, họ cũng rất đạo đức và lương thiện, nhưng bên cạnh đó có rất nhiều người học

cả đời, nghe cũng nghe không hiểu Phật Pháp, hoàn toàn không thể hiểu được ý nghĩa thật sự trong Phật Pháp hơn nữa đối với Tư lương của trí tuệ trong Phật Pháp, đều không hiểu gì cả, thiếu trí tuệ, thì cũng không thể thành thánh hay thành Phật được. Cho nên trong Tư lương có hai loại, trong kinh Phật gọi là “Phúc Trí Nhị Nghiêm”, tức là người vừa có phúc khí lại vừa có trí tuệ, thì khi ở nhân gian họ sẽ sinh ra hai loại trang nghiêm, gọi là “Phúc Trí Nhị Nghiêm”. Phúc đức trang nghiêm, trí tuệ cũng sẽ làm cho quý vị trở nên rất trang nghiêm khi ở thế gian.