Tập 102

BẤT NGÔN TỊCH TĨNH NIẾT BÀN

08/07/2020

Được rồi, hôm nay Thầy sẽ tiếp tục thuyết giảng với mọi người về “Bạch Thoại Phật Pháp”.

Cảnh giới cao nhất của Phật giáo là tịch nhiên bất động (tịch: nghĩa là an tĩnh; nhiên: nghĩa là tự nhiên). Con người phải thanh tịnh thì mới có thể định trụ, bất cứ việc gì khi đã thanh tịnh đều có thể trụ lại được. Lấy một ví dụ đơn giản, nếu quý vị có thể đến một nơi và an định ở đó thì nơi này nhất định phải rất yên tĩnh và thanh tịnh. Người ta thường trở nên rất có trí tuệ sau khi họ bình tĩnh; con người sẽ mất đi trí tuệ khi họ bị kích động. Nếu một người bị kích động mạnh, chửi bới, cãi vã hay nghĩ không thông, thì khi đó trí tuệ liền rời xa họ. Vậy nên, con người sau khi giữ bình tĩnh sẽ có được trí tuệ. Con người sau khi nhẫn nhục sẽ “thoát thai hoán cốt” (thay da đổi thịt). Quý vị thử nghĩ xem, nếu quý vị có thể kiềm chế tức là quý vị đã chịu đựng được những điều mà người khác không thể chịu đựng được; hãy nghĩ xem, quý vị có thể làm được những việc mà người khác không thể làm, có phải là quý vị đã “thoát thai hoán cốt” rồi không? Vậy nên người có Phật tánh họ có thể nhẫn nại, có thể có được trí tuệ, bình tĩnh, thanh tịnh và tâm của họ trụ lại được.

Nhiều bậc Cao Tăng Đại Đức tu tâm bằng cách “Bất ngôn nhi thiện ứng” tức là có những việc dùng ngộ tánh (nhận thức) là được, không nhất thiết phải nói ra.

Hãy nhìn xem, một người suốt ngày ríu rít đi giải thích với người khác, người này có phải là người có trí tuệ không? Vì vậy, “Bất ngôn nhi thiện ứng” cũng có nghĩa là bất kể chuyện gì xảy ra trong nhân gian, đều có thể dùng tâm thiện ứng phó, đáp lại sẽ có được cảm ứng thiện. Lấy một ví dụ đơn giản, nhiều người ngồi thiền, thật không dễ dàng gì mới kìm nén được hết ngày, thế nhưng đến tối sau khi xuất quan (xả thiền), họ lại bắt đầu nói những điều vô nghĩa, họ không thể nén lòng nín nhịn được nên “ngôn đa tất thất” (nói nhiều sẽ có sai lầm). Văn hóa truyền thống cổ xưa có câu: “Ngôn đa tất thất”, có những lời khi nói ra thà không nói còn hơn, vì một khi đã nói ra, quý vị sẽ không tìm thấy được trí tuệ của chính mình. Khi quý vị an tĩnh, yên tĩnh và bình tĩnh, thì trí tuệ sẽ ở bên cạnh quý vị, quý vị mới có thể tìm thấy được tâm thiện lương và thanh tịnh trong bản chất nội tâm của mình. Hãy thử nghĩ xem, một người có thể thanh tịnh có phải là họ có khả năng tìm được sự thanh tịnh rồi không? Tất cả đều tùy thuộc vào chính mình, từng bước một, vững vàng bước đi trên con đường trí tuệ.

Người học Phật thường nói: “Hôm nay tôi có linh cảm rồi, chính Bồ Tát đã nói chuyện với tôi”, có một số người ngồi thiền được nghe Bồ Tát nói chuyện với họ, là có, nhưng không được đắc chí. Quý vị có thể nhìn thấy Phật thì quý vị cũng có thể nhìn thấy ma quỷ. Trong lòng quý vị có rất nhiều ma tánh, quý vị không thể yên lặng chút nào, cũng không thể tìm thấy bất kỳ sự cảm ứng nào trong bổn tánh của quý vị. Câu nói này cho chúng ta biết rằng nếu con người không thể tĩnh tâm và trong tâm không thể có an định thì sẽ không tìm được bổn tánh của mình. Người không tìm được bổn tánh của mình sẽ không có cảm ứng gì. Người có cảm ứng là người có trí tuệ. Trước đây nói thông minh là gì? Đó chính là tai thông mắt minh và phản ứng nhanh nhạy. Nhưng sau đó, nhiều người lại tự mãn, nên ma khảo liền tìm đến họ. Khi quý vị nghĩ mình tài ba lắm, thì những thử thách liền bắt đầu ập đến. Ai đó nói xấu quý vị, nếu quý vị không vượt qua được khảo nghiệm bị người ta nói xấu mà nhảy dựng lên, liền cảm thấy không thể nhịn được, không thể yên tĩnh, thì quý vị sẽ không tìm thấy được bổn tánh của mình, tiếp đó quý vị sẽ không có bất kì cảm ứng gì. Một số người nghĩ rằng họ đã nhìn thấy Bồ Tát hay nhìn thấy điều gì đó, và sau đó họ cảm thấy tự mãn. Khi người khác nói vài lời không hay về họ, họ lập tức nhảy cẫng lên, cuối cùng bị ma ám dẫn đến bị tâm thần phân liệt. "Ah? Tôi mà như thế này sao? Tôi là ai vậy?" Quý vị sẽ không bao giờ tìm thấy chính mình, vĩnh viễn đánh mất đi Phật tánh và ngộ tánh của mình.

Vậy nên người đắc Đạo thực sự họ chỉ vô ngôn vô thanh (im lặng), họ không có lời nào, họ không muốn lên tiếng, tất cả đều ở trạng thái im lặng không lời. Vì thế đôi khi người ta nói “Lúc này im lặng còn hơn nói ra thành lời”, nếu quý vị đã hiểu được đối phương rồi, thì có cần phải nói ra nữa không? Ví dụ hôm nay ở công ty mất một món đồ gì đó, có người nói một đồng nghiệp lấy, chỉ cần quý vị nhận thấy rằng đồng nghiệp này chưa bao giờ lấy đồ thì quý vị không cần phải hỏi câu tiếp theo “Cậu đã lấy rồi đúng không?” Nếu quý vị không nói, thì lúc này im lặng còn hơn là nói ra. Biết rõ chắc chắn không phải cậu ta lấy, không có khả năng đó, thì đây chính là một loại tâm lý cảm ứng. Người có cảm ứng là người có trí tuệ. Vì thế, vô ngôn vô thanh, vô hành vô tranh, nghĩa là nếu quý vị không nói không rằng, không có hành động hay tranh chấp nào, thì quý vị liền tiếp cận với tánh Không nguyên thủy. Bởi vì mọi thứ trên thế gian này đều trống rỗng và vốn dĩ là hư ảo không có thật. Quý vị còn muốn tìm vật chất thực chất nào trong không khí nữa không? Vật chất thực chất đó nó không có trong không khí. Nó là cấu trúc của các phân tử khác nhau trong hư không.

Niết Bàn là thanh tịnh. Người Niết Bàn là người khai ngộ, người khai ngộ là người thanh tịnh, người thanh tịnh sẽ không xụ mặt với người khác, người không thanh tịnh động một tí là biểu lộ sắc mặt với người ta. Trong xã hội này, quý vị không thể đạt được tịch tĩnh viên mãn, trái tim quý vị luôn đập rộn ràng (vì vậy chúng ta thường gọi là “trái tim đập rộn ràng”), khiến quý vị nhảy cẫng lên, khiến quý vị không thể bình yên và không thể sống suông sẻ trong thế gian này, vậy thì quý vị sẽ đánh mất trí tuệ của mình, bởi vì trí tuệ sẽ luôn đi kèm với sự tĩnh lặng, nó không làm bạn với ồn ào bực dọc, cũng không làm bạn với phiền não.

Tịch tĩnh viên mãn là không tranh giành với thế gian. Quý vị thử nghĩ xem, một người thờ ơ không tranh giành với thế gian thì chẳng lẽ họ không có được sự yên lặng sao? Nếu quý vị trêu chọc họ, họ sẽ mỉm cười và nói: “Đây là thế giới con người”; nếu quý vị mỉa mai họ, họ liền đáp: “Trên thế giới này có nhiều người, mỗi người ở mỗi cảnh giới khác nhau, mọi người nên nổ lực tu luyện.” Quý vị không còn tranh với thế gian, bởi vì trong tâm quý vị đã đạt đến trạng thái “vô sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp”. Tất cả mọi thứ cho thấy quý vị đã đạt được một cảnh giới trong tâm, quý vị cũng đã hiểu được “vô khổ tập diệt đạo” rồi. Vậy nên “Vô trí diệc vô đắc. Dĩ vô sở đắc cố”. Chính trong sự mê cảm khốn cảm này mà con người đánh mất bản chất của chính mình, cho rằng mình đúng, cho rằng mình có linh cảm trong tâm, và cho rằng mình đã tiếp cận với tánh Không nguyên thủy, thật ra cái tánh Không này của quý vị vẫn còn đang trong trạng thái ảo diệt.

Có đôi khi vô ngôn là một loại cảnh giới cao của sự yên tĩnh. Ở thế gian này có rất nhiều chuyện xảy ra trong cuộc sống, quý vị đi bình luận nó làm gì? Những chuyện này vốn dĩ không có tiêu chuẩn nhất định, ông nói ông có lý, bà nói bà có lý, chuyện vợ chồng cãi nhau, đánh nhau, quý vị nói xem ai mà không có đạo lý? Quý vị cãi nhau với con cái, con quý vị cũng đều nói ra muôn vàn đạo lý. Những đạo lý này quý vị có thể chấp nhận được không? Không thể chấp nhận được. Vậy con quý vị có thể chấp nhận không? Nó cũng không thể chấp nhận. Vậy quý vị nói xem là nói cái lý lẽ gì? Vì thế vô ngôn chính là một loại cảnh giới cao. Vô ngôn là gì? Vô ngôn chính là một loại nhìn thấu, hiểu rõ đối với xã hội, nhìn rõ thế giới này là giả, là hư ảo, không cần thiết phải đi giải thích. Người khác vu khống quý vị, phỉ báng quý vị, nếu quý vị chưa bao giờ làm những việc như vậy, quý vị có cần phải đi giải thích không? Ví dụ như từ nhỏ đến lớn phẩm chất của quý vị rất tốt, chưa từng trộm đồ, đột nhiên bị người ta vu khống, nói quý vị trộm đồ, quý vị có cần thiết phải đi giải thích với họ không?

Vậy nên yên tĩnh là một loại cảnh giới cao. Cao Tăng Đại Đức tu càng tốt, thì bát phong xuy bất động (tám gió thổi không động), bổn tánh như như bất động, họ có thể hiển thị rõ tâm đắc đạo Kim Cang Bồ Đề. Phật và Bồ Tát đạo đều là thanh tịnh, trống vắng, như như bất động. Một người nếu như có thể định trụ được, thì người này chính là như như bất động. Một người gặp chuyện liền nhảy cẫng lên, gặp chuyện liền ầm ĩ, vậy thì người này cuối cùng giống như cỏ lau nổi trên mặt nước. Tại sao con người lại lỗ mãng, tại sao con người lại động một chút là nhảy cẫng lên? Bởi vì khi tâm vừa động, thì sẽ có hành động, có nhiều điều một khi đã động tâm rồi, hành vi liền bắt đầu động theo. Vậy nên rất nhiều người vì không khống chế được cái tâm động của mình, nên mới gây ra hành động làm thương tổn chính mình cùng thương tổn người khác.

Vì vậy học cách kiểm soát chính mình, phải tu đến mức vô tư, vô vi, "Chuyện gì tôi cũng chưa từng làm qua, chuyện này tôi chưa từng nghĩ tới, tôi đã làm những điều tốt mà không nghĩ đến", tĩnh lặng bất động, như như bất động. Nếu như quý vị không hề nghĩ đến nó mà có thể làm việc thiện, về căn bản chưa từng nghĩ tới "Tôi muốn làm một việc nào đó", vì muốn đạt được một loại mục đích nào đó, vậy thì quý vị chính là vô vi (không có hành vi), sẽ có khả năng thành công trong việc tu đạo. Nếu như quý vị vì tu đạo thành đạo mà dốc sức ngồi thiền, tu khổ hạnh, đồng thời muốn biết tương lai, muốn biết quá khứ của mình và quý vị đang muốn tìm kiếm những thứ trong thế giới hư ảo mà ở đó đã từng có quý vị, vậy thì quý vị đã đánh mất đi tâm thiền định của mình trong thế giới hư ảo này, loại thần thông quý vị đạt được cũng là hư ảo không thật, cuối cùng mang đến cho quý vị chỉ là một loại ảo giác. Lấy một ví dụ đơn giản, hiện tại quý vị nghĩ đến một việc nào đó khi còn bé, đã từng cãi nhau với người khác, đi mách với thầy cô, hoặc đã từng làm tổn thương bạn học, những việc này có phải bây giờ nhớ lại giống như một loại ảo giác không? Chỉ vì muốn tranh giành danh lợi với người khác mà làm tổn thương, vu khống người ta, thì sự yên tĩnh liền cách quý vị rất xa. Một đứa trẻ rất chững chạc, nó sẽ không dễ dàng làm tổn thương người khác. Một người có tu dưỡng, có giáo dưỡng, họ đã sớm rời xa ngu si. Một người có thể không nói chuyện, có thể dụng tâm làm mọi việc là họ đã có được ngộ tánh, nên họ nhận được bất kỳ cảm ứng nào đều là chính xác. Còn một người dốc sức theo đuổi bất kì cảm ứng ở nhân gian, "Tôi cảm giác được chuyện này" "Ôi chao, tôi cảm giác được...” Cả ngày tâm luôn loạn động, ý nghĩ lung tung, niệm đang lừa dối lương tâm của mình, cuối cùng không phải bị chấp trước thì cũng bị ma ám.

Cho nên vô tư, vô vi, yên tĩnh, trong giới Phật pháp gọi là "Cảm nhi toại thông". Người đang truy cầu tương lai, quá khứ, hiện tại, họ sẽ mất đi hiện tại, không thể đạt được tương lai, cũng sẽ liên lụy đến quá khứ của chính họ. Rất nhiều người ngay cả hiện tại đang làm gì cũng không biết, thì làm sao họ có thể làm chủ tốt tương lai của mình và làm sao có thể hiểu được quá khứ của mình đây? Vậy nên rất nhiều người sống đến ngày hôm nay, quý vị bảo họ nói một chút về quá khứ của họ, toàn bộ đều trong hư ảo, họ không biết nói cái gì. Có người quý vị bảo họ giải thích, bảo họ khi cộng tu nói về cảm nhận của mình, thì họ nói ra một đống hư vinh trong quá khứ. Vậy nên, nếu một người không thể có được “tâm bao thái hư” (tấm lòng rộng lớn ôm trọn cả hư không, bao trùm cả vũ trụ), thì họ sẽ mất đi trí tuệ. Tâm bao thái hư là gì? Đó là cái gì cũng đã qua, cái gì cũng là hư ảo, tất cả hành trình ở nhân gian mà chúng ta trải qua đều có thể bao dung nó, liếc mắt có thể nhìn thấu thế giới vạn vật, nó đều là hư ảo không thực. Nghĩ thông suốt, nghĩ minh bạch, đã nhìn rõ, đây được gọi là Chiếu Kiến ngũ uẩn giai không.