NHẪN NHỤC LÀ ĐỨC, BÌNH TĨNH LÀ PHÚC

----12/03/2020 khai thị <Bạch thoại Phật pháp> tập 12

Sư phụ nói với quý vị, bất kể việc gì, chỉ khi tâm an định mới có thể sinh khởi trí tuệ. Hôm nay, nếu quý vị có thể định, trí tuệ sẽ xuất hiện; ngược lại, nếu tâm không vững, trí tuệ cũng không thể xuất hiện. Người tu hành cần nuôi dưỡng tinh thần vô úy. Vậy thế nào là tinh thần vô úy? Đó là khi quý vị có thể bố thí thời gian của mình, bố thí dù chỉ một chút sức lực hay tiền tài của bản thân, gồm pháp bố thí, tài thí và vô úy thí, thì quý vị mới thật sự hiểu ý nghĩa của loại tinh thần này, mới có thể hoằng dương Phật pháp và mới có thể hiểu được ý nghĩa thực sự của hai chữ thiện lương. Có rất nhiều cha mẹ đã hy sinh rất nhiều cho con cái từ thuở ấu thơ, cũng giống như cách Sư phụ luôn lo nghĩ và dốc lòng vì các đệ tử. Thế nhưng, nhiều người lại không hề cảm nhận được điều đó. Cũng giống như những đứa con lớn lên trong vòng tay cha mẹ, nhưng lại chẳng cảm nhận được công ơn sâu dày. Chỉ đến khi học Phật, con mới thấu hiểu sự vất vả của mẹ cha.  

Học Phật nhất định không được để ngoại cảnh chi phối. Dù người khác có nói gì, trong tâm ta vẫn phải giữ được sự chân thành và kiên định, không vì hoàn cảnh thay đổi mà khiến tâm mình cũng dao động theo. Có rất nhiều người dễ tin người, dễ bị tác động bởi lời nói của người khác, nên hôm nay đối tốt với một người, ngày mai lại xa lánh họ. Chỉ vì nghe ai đó nói không tốt về họ, thì liền thay đổi thái độ, khiến họ tổn thương. Điều này xảy ra bởi tâm chúng ta không vững, chỉ cần người khác nói vài lời, ta liền lung lay mà đổi thay.

Sư phụ hy vọng quý vị thay đổi tâm thái của mình. Khi gặp chuyện không hay, người đời thường khó mà khống chế được bản thân vượt qua được cửa ải của kiếp nạn. Nhưng người học Phật chúng ta, dù phải đối diện với bất cứ nghịch cảnh nào, trước hết phải có niềm tin kiên định: "Quán Thế Âm Bồ Tát sẽ từ bi gia hộ cho chúng ta. Chúng ta là người lương thiện, Bồ Tát chắc chắn sẽ che chở. Chúng ta có thể hy sinh vì chúng sinh, chúng ta nhất định sẽ tiêu tai giải nạn, vì chúng ta có ba đại pháp bảo, vì chúng ta có lòng từ bi để cứu độ chúng sinh." Chỉ khi giữ vững được niềm tin ấy, nội tâm chúng ta mới thực sự an ổn. Hy vọng mọi người biết quán tâm. "Quán" ở đây chính là "quán tự tại", là chữ "Quán" trong danh hiệu Quán Thế Âm Bồ Tát. Quán tâm nghĩa là thường xuyên soi xét tâm mình: “Ta có phải là người lương thiện hay không? Hay vẫn còn tà niệm trong lòng? Những việc ta làm có đúng với đạo hay không?” Phải luôn tự nhắc nhở, giữ vững chính niệm, đừng để khi thấy lợi lộc thì quên mất từ bi, khi có danh vọng thì đánh mất đạo đức.

Nội tâm của bản thân không nên dao động theo hoàn cảnh bên ngoài – đây chính là lời răn của Sư phụ: "Dù bên ngoài có bao nhiêu cám dỗ, quý vị phải giữ tâm vô dục. Hãy thuận theo tự nhiên, tức là tùy duyên. Tâm quý vị phải tĩnh lặng như nước, dẫu có chuyện gì xảy ra, dòng nước vẫn chảy một cách tự nhiên. Chỉ khi vô dục, quý vị mới có thể thuận theo tự nhiên, mới có thể giữ tâm tĩnh lặng như nước."

Hãy giữ tâm bình lặng, đối diện với mọi sự trên đời mà không kinh hãi. Đôi khi, con người cảm thấy uất ức, oán hận hay ganh tị, thì những điều đó chính là những độc tố do thân tâm sinh ra. Hãy biết kiểm soát chúng, vì chỉ cần quý vị buông lỏng, những độc tố này sẽ dần thấm vào và hủy hoại quý vị từ bên trong. Nhưng nếu quý vị giữ được năng lượng tích cực từ trong tâm, chúng sẽ không có cơ hội xâm nhập. Có đôi lúc, khi quý vị để những ganh tị, sân hận hay phiền não tràn vào tâm, quý vị sẽ dần đánh mất chính mình. Vì vậy, hãy học cách điều phục thân tâm, chế ngự cảm xúc, tu hạnh nhẫn nhục ba-la-mật. Mọi thứ trên đời đều là phù du, như dấu chân in trên cát. Khi quý vị đi qua sẽ để lại dấu vết, nhưng chỉ cần một cơn sóng vỗ, tất cả đều tan biến. Trong cuộc đời người, tâm phải rộng lớn như biển khơi. Hãy dùng trí tuệ để gột rửa độc tố trong tâm hồn mỗi ngày, đừng để chúng làm vẩn đục linh hồn của quý vị. Mỗi ngày, hãy nuôi dưỡng tâm từ bi của Quán Thế Âm Bồ Tát, phát tâm cứu độ chúng sinh, để tâm hồn của quý vị luôn trong sạch và thanh tịnh.

Bái sư thực chất không phải là bái lạy sư phụ, mà là hướng về Phật đạo đại từ, đại bi, đại trí tuệ. Bồ Tát dạy chúng ta phải giữ giới luật, phải hiểu rằng khi bước ra học Phật, điều quan trọng nhất là biết tôn trọng chính mình. Vì chúng ta muốn thay đổi, chúng ta không thể tiếp tục buông thả như trước, không thể tự hủy hoại bản thân.

Muốn người khác tôn trọng, trước tiên quý vị phải tự tôn trọng chính mình, phải cho bản thân mình một không gian để trưởng thành, không được lạc lối. Học Phật là phải ngẩng cao đầu hướng về phía trước. Hôm nay, quý vị có sư phụ dẫn dắt, hãy nỗ lực theo thầy bước về phía trước. Trên thế gian, chẳng có gì là mãi mãi, nhưng chân lý vũ trụ thì bất biến, đó chính là khổ, không, vô thường.

Sư phụ thường giảng cho mọi người rằng, phiền não của con người cũng giống như lời Lục Tổ Huệ Năng đã dạy:

“Bồ đề vốn chẳng cây

Gương sáng cũng chẳng đài

Xưa nay không một vật

Nơi nào dính bụi trần.”

Bản thể của con người vốn là không, khi đến thế gian này, tâm trí cũng là trống rỗng. Nhưng sau đó, những hiện tượng tự nhiên dần lấp đầy tư duy của chúng ta. Nếu tiếp nhận điều thiện, tâm ta sẽ thiện; nếu chứa đầy điều xấu, tâm ta sẽ trở nên bất thiện. Tâm của con người giống như một tấm gương sáng. Mong rằng mỗi ngày quý vị hãy soi vào tấm gương trong ấy, để thấy rõ ngũ uẩn giai không, để phản chiếu những điều thiện lương, từ bi và tốt đẹp. Khi ấy, quý vị mới chứa đựng được sự từ bi, thiện lương và điều tốt đẹp. Ngược lại, nếu tâm soi vào bụi trần, nó sẽ khiến tâm của quý vị vướng đầy bụi trần. Nếu vốn dĩ tâm là thanh tịnh, thì làm sao có thể nhiễm bụi trần? Ví dụ như trong một cơ quan, có vài đồng nghiệp đang cãi nhau, nhưng nếu quý vị không màng đến những chuyện thị phi ấy, quý vị sẽ chẳng hề vướng bận. Làm sao quý vị có thể bị cuốn vào những phiền não do lòng ích kỷ tạo ra? Vậy nên, sư phụ nói với quý vị rằng: Nếu tâm không vướng bụi, thì chẳng nơi nào dính bụi trần.

Hãy hiểu rằng, khi sống ở cõi đời này, chúng ta không nên quá bận tâm về những lời người khác nói về mình. Người học Phật trong tâm có Phật, thấu hiểu rằng mọi thứ trên thế gian này đều như giấc mộng, như bọt nước, như sương mai, như tia chớp.  Hy vọng quý vị có thể giữ vững tâm mình, tích cực giúp đỡ người khác, đừng để tâm bị lay động bởi lời khen, tiếng chê, cũng đừng bóp méo đúng sai. Có những người khi bố thí thì chọn đối tượng, khi nói năng cũng nhìn mặt mà đối đãi: lời hay dành cho người mình thích, còn lời ác lại dành để trách mắng kẻ mình không ưa. Những người như thế, trong tâm vẫn còn đầy vọng tưởng, vẫn còn phân biệt giữa thân và thù.

“Bất tăng ác nhân”, nghĩa là không khởi tâm oán hận hay dùng cảm giác và phán đoán của mình để đối đãi với kẻ xấu. Lòng từ bi của Bồ-tát chính là "người đau ta xót" – dù hôm nay người đó là kẻ ác, ta cũng phát nguyện cứu giúp; dù họ là người xấu, nếu có thể hóa độ, ta cũng nguyện cứu độ.

Trên thế gian có rất nhiều người vừa cứu giúp người khác, vừa tự cứu chính mình, điều đó khiến quý vị trở thành người sống tự tại giữa thế gian. Chúng ta là người học Phật nhưng có rất nhiều người đang đối đãi với người khác bằng tâm thành kiến hoặc cái nhìn phiến diện, dù vậy vẫn tưởng rằng mình đang suy nghĩ đúng đắn, vẫn cho rằng mình đang giúp đời, thậm chí còn tin rằng những lý lẽ của mình sẽ khiến người khác thấu hiểu. Quý vị hãy để ý, có nhiều người khi nói chuyện không rõ ràng nhưng lại cứ thao thao bất tuyệt, họ nghĩ rằng mình trình bày rất rõ ràng. Nhưng khi nói xong, người nghe chỉ nhìn lại với ánh mắt bối rối, chẳng hiểu gì cả. Nếu hỏi lại người nói, họ vẫn một mực tin rằng mình đã diễn đạt hoàn toàn mạch lạc. Đây chính là sự khác biệt trong nhận thức của mỗi người.

Hy vọng rằng những người học Phật luôn nhìn thấy hy vọng, thấy ánh sáng, và sống trong sự tự tại, vượt lên thực tại đời thường. Nếu quý vị luôn nghĩ rằng: “Tương lai của tôi sẽ tốt hơn, tôi sẽ ngày càng tiến bộ, cuộc sống của tôi sẽ ngày một tốt đẹp hơn”, thì trên thực tế, quý vị đã đang vượt qua chính mình trên con đường học Phật – đây chính là sự tu tập xuất thế pháp.

Hãy nhìn những vị pháp sư, vì sao họ có thể xuất gia? Bởi vì họ đã vượt qua cái tôi của mình, buông bỏ những phiền não thế gian, từ bỏ danh lợi, không còn vướng bận bất cứ điều gì. Họ đã buông xả tất cả, nên đạt được sự tự do và giải thoát tuyệt đối.

Người học Phật phải học cách tha thứ cho chúng sinh, bất kể họ xấu xa đến đâu, dù họ đã từng làm tổn thương quý vị, hoặc gián tiếp gây tổn thương cho quý vị qua người khác. Nhất định quý vị phải học cách buông bỏ, có như vậy quý vị mới thực sự có được hạnh phúc. Nếu mỗi ngày quý vị sống trong sự oán hận và đố kỵ, thì càng sống, quý vị sẽ càng oán hận, càng đau khổ. Sư phụ nói cho quý vị về một chân tướng, thế gian vốn dĩ đầy rẫy khổ đau. Nếu muốn tìm kiếm một nơi không còn đau khổ mãi mãi, thì chỉ có cách thoát ly khỏi thế gian này, bằng không, khi còn ở cõi nhân gian, khổ đau là điều không thể tránh khỏi.

Sư phụ muốn nói với quý vị rằng: cuộc đời cần có bốn loại tu vi. Muốn tu tâm, thì phải có tu vi, đúng không? Vậy đó là những gì? Hôm nay, sư phụ sẽ giảng cho quý vị về bốn loại tu vi ấy.

Thứ nhất: Nhẫn được thì qua. Bất kể việc gì cũng cần nhẫn nhịn, hơn nữa phải để bản thân vượt qua. Văn hóa truyền thống Trung Hoa có câu: "Nhẫn được một lúc, tiêu tan trăm ngày tai ương." Nếu lúc ấy quý vị có thể nhẫn nhịn, thì có thể vài tháng sau, người ta cũng không còn truy cứu nữa. Nhưng nếu quý vị tranh giành lợi thế trước mặt người khác, chửi mắng họ hoặc giành lấy chút thể diện ngắn ngủi, có thể đối phương sẽ ghi hận trong lòng, và điều đó có thể dẫn đến tai họa về sau. "Nhẫn được một lúc, tiêu tan trăm ngày tai ương." Người có thể nhẫn nhịn là người có trí tuệ, chứ không phải kẻ nhu nhược.

Loại tu vi thứ 2, đó là nhìn thấu mọi việc phàm. Khi gặp chuyện, nếu bị người khác làm tổn thương, hãy nhìn thấu nó: Nếu họ vô tình, thì càng nên tha thứ cho họ; nếu họ cố ý, có thể kiếp trước ta đã mắc nợ họ, hoặc trong kiếp này, bản thân ta cũng có chỗ chưa làm đúng, đã gieo nhân từ rất lâu rồi nên nay mới phải chịu quả báo này. Vì thế, hãy học cách bình thản, nhìn thấu hồng  trần, cũng giống như nhìn lại những chuyện mà chúng ta đã làm từ thuở thanh xuân – tất cả đã qua đi, chẳng thể nào quay lại. Khi đã thấu hiểu lẽ đời, chúng ta vẫn có thể tiếp tục yêu thương cuộc sống, yêu thực tại. Chúng ta phải lấy giả tu thật, chúng ta phải làm những việc mà Bồ Tát sẽ làm ở nhân gian. Bởi vì chúng ta đến thế gian này không phải để đau khổ, không phải để phiền não, mà là để tự giải thoát chính mình, để giúp đỡ chúng sinh. Hiểu được điều này, đó mới thực sự là nhìn thấu.

Điều thứ ba là: Cầm lên được. Thế nào là cầm lên được? Nghĩa là làm người phải có trách nhiệm, dám gánh vác. Sư phụ thường dạy đệ tử rằng: Làm sai không sao, người dám nhận lỗi là người có dũng khí, ngay cả Bồ Tát cũng đều thương quý. Biết nhận sai là người có dũng khí, không trốn tránh là người không vọng ngữ. Nếu chính mình làm sai, hãy thẳng thắn nói lời “xin lỗi” và đối diện với nó. Lỗi lầm có thể sửa đổi, nhưng nếu che giấu, dối gạt, khoe khoang, phạm giới, thì chính nhân cách của chúng ta cũng sẽ bị hủy hoại.

Điều thứ tư là buông xuống được. Buông xuống điều gì? Không phải chỉ là buông bỏ những thứ vật chất mình sở hữu, như một cái tủ lạnh hay món đồ nào đó mà mình tranh giành được rồi cảm thấy “thật tuyệt”. Buông xuống không phải như vậy. Buông xuống là buông bỏ sự cố chấp của chính mình. Nếu quý vị có thành kiến với ai đó, hãy học cách buông xuống. Đừng nghĩ rằng “Tôi không muốn nhìn thấy người này vì trước đây họ không tốt với tôi. Tôi cứ nhìn thấy họ là ghét.” Quý vị có thể buông bỏ không? Hãy thử nhìn họ bằng ánh mắt dễ chịu hơn một chút, có được không? Quý vị có thấy họ đang thay đổi không? Giống như nhiều bạn trẻ trong ban thư ký của đài phát thanh chúng ta—ban đầu quý vị có thể không thích họ, nhưng sau khi được sư phụ giáo huấn, họ đang dần thay đổi, dần trở thành một người có phẩm chất ưu tú. Khi quý vị nhận ra sự cải thiện của họ, tâm quý vị cũng phải thay đổi. Hãy buông bỏ sự cố chấp của mình, buông bỏ những ký ức tiêu cực. Những tổn thương trong quá khứ, quý vị phải quên đi. Học cách quên đi lỗi lầm của người khác, quên đi những vết thương mà họ từng gây ra cho quý vị, thì người hưởng lợi lớn nhất chính là quý vị. Nếu ngày nào quý vị cũng nhớ về quá khứ, quý vị sẽ không bao giờ thoát khỏi phiền não và sầu muộn.

Còn phải buông bỏ sự không cam tâm. Không cam tâm là gì? Chính là sự không chấp nhận: “Tại sao lại như vậy?! ” Thầy đã từng quen một ông chủ, ông ấy phá sản rồi rời đến một nơi rất xa. Người ta gọi ông ấy quay về: “Ở đây có rất nhiều người có thể giúp anh.” Nhưng ông ta đáp: “Nếu tôi chưa làm nên sự nghiệp, tôi sẽ không quay lại gặp họ! Nếu tôi chưa giàu lên ở bên ngoài, tôi sẽ không trở về!” Cuối cùng, ông ấy chết nơi đất khách. Đây chính là sự cố chấp, sự không cam tâm của con người. Chỉ vì quý vị từng có tiền không có nghĩa là quý vị sẽ luôn có tiền. Nếu ông ấy hiểu được lẽ vô thường, ông ấy đã không dễ dàng đánh mất mạng sống như vậy. Cho nên, trong đời người, phải biết buông bỏ dục vọng, sống bình thản, đơn giản. Vô dục tự nhiên tâm như nước. Khi con người học được điều này, họ mới dần dần hiểu được cách thoát ly khỏi những ràng buộc của trần gian.

Chúng ta là con người, trước hết không được tạo nghiệp; thứ hai, nếu đã tạo nghiệp thì phải nhanh chóng sám hối. Đôi khi, một lời khuyên từ người khác có thể giúp quý vị có được một cuộc đời mới. Vậy nên có lúc, nếu quý vị có thể lắng nghe lời khuyên của người khác, đó chính là phúc báo của quý vị. Nếu đến hôm nay mà quý vị vẫn chưa biết mình nên sống như thế nào trên thế gian này, chưa nhận ra thế gian có rất nhiều khổ đau, thì quý vị sẽ ngày càng đau khổ hơn.

Cuối cùng, sư phụ muốn nói với mọi người rằng, đời người có bốn nỗi khổ.

Nỗi khổ thứ nhất của con người là không nhìn thấu. Bởi vì chúng ta thường không nhìn thấu được mọi chuyện. Trên thực tế, sự phức tạp trong các mối quan hệ, những ràng buộc, tranh chấp đều để lại những vết thương ẩn giấu—những vết đau mà mắt thường không nhìn thấy. Quý vị cãi nhau với ai đó, dù sau đó có nói: “Không sao đâu, chỉ là đùa thôi, bỏ qua đi.” nhưng vết thương vẫn còn đó—một nỗi đau thầm lặng trong lòng. Vì vậy, một người cần học cách sống bình thản. Bất kể gặp phải điều gì, hãy hiểu rằng mọi cuộc tranh cãi hay xung đột đều để lại hậu quả về sau. Vậy nên người có trí tuệ nhất, chính là người biết giữ cho tâm mình an tĩnh.

Nỗi khổ thứ hai là không buông bỏ được. Rất nhiều người không nỡ rời xa những gì mình từng sở hữu, bao gồm danh lợi, vinh quang, tất cả những điều ấy chỉ tồn tại trong hoài niệm. Họ luôn nghĩ: “Hồi đó tôi đã từng thế này, thế kia…” Đây chính là một dạng hư vinh. Sự không buông bỏ ấy sẽ khiến quý vị ngày càng trở nên sa sút, mất đi tinh thần phấn đấu, cứ mãi đắm chìm trong những tràng pháo tay của quá khứ mà không chấp nhận thực tại, không chấp nhận được việc bây giờ đã không còn gì nữa, chỉ còn lại ký ức mà thôi. Khi không buông bỏ được vinh hoa phú quý của trước đây, chỉ khiến quý vị thêm đau lòng, khiến gan ruột quặn thắt trong tiếc nuối.

Nỗi khổ thứ ba là không chấp nhận thua cuộc. Rất nhiều người không chịu nổi thất bại. Vì sao? Vì khi thua, họ cảm thấy tổn thương tình cảm; khi thua, họ cho rằng đời mình đã sụp đổ. Nhưng thực ra, trong cuộc đời, chỉ cần vấp ngã rồi đứng dậy, thì coi như chưa từng ngã. Còn thất bại thực sự chính là khi chúng ta ngã xuống mà không chịu đứng dậy, hoặc không thể đứng dậy. Đó mới là thất bại thực sự.

Nỗi khổ thứ tư là không buông bỏ được. Con người thường không buông bỏ được những người và sự việc đã đi qua trong cuộc đời mình. Chúng ta từng có nhiều bạn tốt, nhiều người đáng quý, và những ký ức khắc sâu trong tâm suốt cuộc đời. Giống như nỗi nhớ ông bà, cha mẹ của mình. Nhưng nếu cứ mãi không buông bỏ, điều đó chỉ mang lại nhiều đau khổ hơn trong lòng. Vì vậy, hãy học cách buông bỏ. Bởi vì buông bỏ sẽ giúp quý vị tránh xa thị phi; còn những ai không buông bỏ được, sẽ mãi mắc kẹt trong vòng xoáy của thị phi và đau khổ.

Người học Phật, người có trí tuệ, phải biết cách tiêu trừ mọi chướng ngại trong tâm, làm cho tâm mình trở nên vô ngại. Phải "tâm vô quái ngại, vô quái ngại cố. Phải hiểu được rằng khi chúng ta sở hữu trí tuệ, chúng ta nhất định có thể chiến thắng mọi phiền não của thế gian. Người học Phật luôn nhìn thấy tương lai, luôn nhìn thấy tiền đồ, luôn nhìn thấy ánh sáng—đó chính là trí tuệ của chúng ta. Khi chúng ta chỉ thấy khó khăn, phiền não, ưu sầu và đố kỵ, tức là ta đang để năng lượng tiêu cực ngự trị trong lòng, lâu ngày không tiêu trừ được, khiến bản thân mãi chìm trong đau khổ. Vì thế, ai có thể vượt qua đau khổ, vượt qua mọi gian nan, thì người đó có được trí tuệ tinh tấn, có được nghị lực nhẫn nhục, biết giữ giới luật, và hiểu được con đường đi về phía ánh sáng, xa rời bóng tối.

Hôm nay "Bạch Thoại Phật Pháp" xin dừng tại đây. Xin cảm ơn mọi người!